چرا غذا دادن به سگهای گرسنه بلا صاحب کار درستی نیست !!
تجربه دیدن سگهایی که در کنار جاده، خیابان و کوچه با نگاهی معصومانه، انسان‌ها را دنبال می‌کنند تجربهای است ترحم برانگیز و دردآور به ویژه اگر تولههایی را هم به همراه داشته باشد و یا به شدت لاغر و نحیف باشد. در این موارد اولین چیزی که به ذهن همه ما می‌رسد این است که غذایی برای این زبان بسته ها فراهم کنیم دلمان خیلی زود به رحم میآید و هر آنچه داریم در طبق اخلاص میگذاریم تا سگهای بلا صاحب مفلوک را سیر کنیم ، به آنها غذا می دهیم و با ترحم و دلسوزی غذا خوردنشان را به نظاره می نشینیم خیالمان هم راحت میشود و ممکن برای خودمان هم کف بزنیم که توانستهایم به اندازه توانمان موجود زندهای را سیر کرده ایم و بعد هم به کارهای روزمره مان رسیدگی می کنیم ، غافل از این که قصه در اینجا به پایان نرسیده بلکه اصل موضوع و قصه از این جا شروع شده است .
شهروندان محترم ، قصه غذا دادن به سگها چند سالی است که نه تنها پایان خوشایندی ندارد ، اتفاقا عاقبتی ترسناک و دلهره آور را رقم زده است . در این مطلب سعی خواهیم کرد مسئله غذادهی به سگهای بلا صاحب را از نگاه کارشناسان محیط زیست بررسی کنیم.
برابر آمار ، تعداد انسانهایی که در اثر حمله سگهای بلاصاحب آسیب میبینند سالانه رو به افزایش است. شاید در نگاه اول به نظر برسد که افرادی که مورد حمله سگها قرار گرفته اند آنها را مورد اذیت و آزار قرار داده بودند. در حالی که با اندکی دقت در حوادث مختلف می‌بینیم که این طور نبوده و حتی کودکانی معصومی که مورد حمله سگها واقع شده و زخمی شده اند هیچ آسیب و خطری برای سگ ایجاد نکرده بودند. برای مثال در سال ۹۶، صد و پنجاه هزار مورد آسیب دیدگی انسان توسط سگها در کشور ثبت شده است که ۸ مورد مرگ را به دنبال داشته است.
برابر آمار منتشره در سطح کشور در سال ۹۷، تعداد مجروحین در اثر حمله سگها به ۲۰۷ هزار مورد رسیده که نسبت به سال قبل ۵۰۰۰۰ مورد افزایش داشته است. در سال ۹۸ باز هم رشد قابل ملاحظه این تعداد را شاهد هستیم به طوری که از ۲۳۴ هزار مورد گازگرفتگی توسط سگها، ۲۴ نفر جان باختهاند. در شهرستان بانه برابر آمار منتشره شبکه بهداشت ۱۴۰ مورد گزش سگ از ابتدای سال تا پایان آذرماه ۱۴۰۰ گزارش شده است نگاهی به این اعداد نشان میدهد ، سگهایی که مورد ترحم ما قرار می‌گیرند نه تنها بیآزار نیستند بلکه می‌توانند تهدیدی برای حیات انسان باشند حال این سئوال مطرح خواهد شد که در این شرایط تصمیم درست و منطقی چیست؟ و چه کسی در این باره مسئول است ؟
غیر از خطراتی که سگهای بلاصاحب برای انسان‌ها ایجاد می‌کنند، آنها می‌توانند برای حیات وحش و گونههای در معرض انقراض هم تهدیدکننده و خطرساز باشند؛ اما چه طور؟ وقتی تعداد سگها زیاد شود، آنها توانایی حمله به حیوانات وحشی منطقه را هم پیدا می‌کنند و با از بین بردن این حیوانات، نظم حاکم بر طبیعت را بر هم میزنند.
از آن جایی که سگها دوندههای استقامتی فوقالعادهای هستند می‌توانند به یوزپلنگ که سریعترین حیوان دنیاست حمله کنند! نمونهاش هم حداقل ۳ گزارش کشته شدن یوزپلنگ توسط سگها در ۳ سال گذشته ثبت شده است. هم اکنون که در طبیعت ایران کمتر از ۴۰ قلاده یوزپلنگ باقیمانده است. درمی‌یابیم که حذف سالانه ۷ درصد از ذخیره ژنی کل یوزپلنگ‌های ما به خاطر سگها چه زیان بزرگی برای طبیعت در پی داشته است. باعث تاسف است که امروز در دنیا ۱۱ گونه ارزشمند به دلیل حملات سگهای بلاصاحب از بین رفتهاند و اگر جلوی این ماجرا گرفته نشود بر این آمار افزوده خواهد شد. حال ممکن است بپرسید چه طور یوزپلنگها و دیگر حیوانات می‌توانند برای تغذیه از گونههای دیگر آنها را شکار کنند پس چرا این موضوع برای سگها محل اشکال است؟ در پاسخ به این سوال باید توجه داشته باشیم سگها گونه طبیعی حیات وحش به حساب نمیآیند چون انسان، ۱۸۰۰۰ سال گذشته آنها را از میان گرگها جدا و با تغییراتی که در سبک زندگیشان ایجاد کرده گونهای ساخت که بتواند در کنار انسان زندگی کند و برایش عایداتی داشته باشد. بنابراین او همچنان هم باید مسئول این انتخاب گزینشی باشد و مسئولیت نگهداری و مراقبت از سگها را بپذیرد و از همه مهمتر مراقب باشد تا این حیوان برای حیات وحش و دیگر گونهها جانوری به تهدید و خطر بدل نشود.
عدهای راه حل این مشکل را در عقیم‌سازی سگهای بلاصاحب میدانند گرچه برابر نظر کارشناسان محیط زیست این عمل منطقی ، اخلاقی و صحیح است اما با وضعیت نامناسب درآمدی شهرداری بانه و اخذ تسهیلات برای پرداخت معوقات کارگران از سوی شهرداری ، حتی در صورت اصرار فعالان محیط زیست ممکن است اجرایی نباشد. البته باید دید کسانی که پیشنهاد نگهداری و عقیم کردن سگها را میدهند چه راهی را برای تامین بودجه پیشنهاد میدهند؟ نکته مهم دیگر این است که حتی زمانی که سگ عقیم شد همچنان به انسان و حیات وحش حمله می‌کند.نبود پناهگاه برای نگهداری آنان هم مشکل را دو چندان کرده است .
اکنون راه حل نهایی زود بازده در منطقه چیست؟ در این باره راه حل نهایی و قطعی وجود ندارد ولی به نظر می رسد آگاهی درباره اهمیت غذا ندادن به سگها بسیار مهم است . باید به مردم دلسوز و مهربان شهرمان بگوییم که به منظور جلوگیری از ازیاد بیشمار سگها به آنان غذا ندهند و از سویی مدیریت صحیح جمع آوری ، انتقال ، دپو و دفن زباله های شهری که تامین کننده اصلی غذای سگ ها هستند می تواند از راهکارهای کنترل جمعیت سگ بلاصاحب باشد .شاید از این طریق بتوانیم جلوی صدماتی که در آینده برای انسان‌ها و حیات وحش ایجاد خواهد شد را بگیریم. تا زمانی که مردم همچنان از سر عطوفت و علاقه به سگهای بلا صاحب بدون برنامه ، بدون کنترل ، رها شده در خیابانها و در غیاب پناهگاه مخصوص سگها ، غذا میدهند این مشکل همچنان گریبان شهر بانه را خواهد گرفت.
گردآوری و تنظیم : انجمن پاژین ( ناصر جعفری ) ۱۴۰۰/۱۱/۲۷