مراحل مختلف حیات یک جنگل

مراحل مختلف حیات یک جنگل (Stages in the life of a forest)

مطالعه اکوسیستم

 هر اکوسیستم در حالات زیر می تواند مطالعه گردد.

۱- ساختمان اکوسیستم

۲- ترکیب

۳- فرایندهای حیاتی

مرحله سبز شدن

فرایندهای حیاتی هر اکوسیستم جنگلی

۱- مرحله نونهال:

این مرحله تا ۱۰ سال طول می کشد. بنابراین اغلب درختان کمتر از ۱۰ سال را نونهال گویند. در یک جنگل نهالها در سایه درختان پیر رشد می کنند.

مرحله نهال و تیرک

مرحله نهال و تیرک :

۱- سن درختان در این مرحله بین ۱۰ تا ۴۰ سال است.
۲- اغلب درختان بصورت گروههای سنی هستند.
۳- تاج پوشش توده بسته است.
۴- کف جنگل غالبا سایه دار است.
۵- درختان از قطر خوب برخوردار نیستند.

مرحله جوانی:

۱- سن درختان در این مرحله بین ۴۰ تا ۸۰ سال است.

۲- و در مورد گونه های بلوط سن بین ۴۰ تا ۶۰ قرار دارد.

۳- درختان جنگلی از ارتفاع بالا برخوردار و قطر درختان کم کم بالا میرود.

۴- رشد درختان هنوز سریع نیست.

۵- تاج بسته و گاهی دارای روزنه های باز است.

مرحله بلوغ

۱- سن درختان در این مرحله بین ۸۰ تا ۱۴۰ سال است.

۲- و در مورد گونه های بلوط سن بین ۶۰ تا ۶۱۴۰قرار دارد.

۳- درختان جنگلی در این مرحله به حداکثر رشد میرسند. ولی رشد کلی درختان کمی کند تر از مرحله قبلی است.

۴- قطر درختان بالا میرود.

مرحله کهنسالی

۱- سن درختان در این مرحله بیش از ۱۴۰ سال است.

۲- lو در مورد بعضی گونه ها سن به ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ سال میرسد.

۳- آفات و بیماریها بیشتر می گردد .

۴- تنه ها برای مصارتنه ها برای مصارف صنعتی قابل استفاده نخواهند بود.

تغییرات و اکوسیستم

۱- تغییرات بخشی از حالت طبیعی هر اکوسیستم است.

۲- تغییرات در ابتدا کم ولی با گذشت زمان بیشتر و بیشتر می گردد.

۳- آتش سوزی های بزرگ باعث نابودی تولیدات جنگلی می شوند.

۴- حشرات گاها به طغیان میرسند.

۵- یا پدیده های جوی در کل بخشی از جنگل را دچار مخاطره نماید…..

پنج فرایند اساسی اکوسیستم

۱- تر کیب جنگل

۲- ساختمان جنگل

۳- و سایر فرایندهای حیاتی

تر کیب جنگل

۱- هر رویشگاهی در طی صدها و بلکه هزاران سال عمر خود در طی انتخاب طبیعی شامل نباتاتها ، قارچها ،باکتری ….و جانوران اختصاصی میگردد.

۲- در واقع به تنوع زیستی خاص آن رویشگاه میرسد و هرکدام فرایند اختصاصی خود را دنبال می نماید.

۳- اما زمانی که اتفاقی حادث میگردد، بعضی از گونه ها دچار نابودی می روند.

…….

ساختمان جنگل

۱- جنگل هم دارای گونه های زنده و هم مرده است.

۲- آنچه باقی میماند و موجبات پراکنش توده ها می گردد. این فرایند را شرایط بیولوژیکی می نامند.

۳- بعد از آتش سوزی و سیل درختان افتاده و نامناسب در کف جنگل به حد بالایی میرسد. و حتی ممکن است تخریب خاک را هم بدنبال داشته باشد.

۴- معمولا گونه های باقی مانده سبب تجدید حیات دوباره اکوسیستم تخریب شده می گردند….

سایر فرایندهای حیاتی

فرایندهای حیاتی نظیر :

۱- سیکل مواد غذایی ، تجدید حیات فون و فلور، ….

۲- جنگلهایی که به حداکثر غنای گونه ای و شرایط اکولوژیکی مطلوب میرسند جنگلهای پایداری را بوجود می آورند.

ورودیهای هر اکوسیستم

lورودیهای هر اکوسیستم عبارتند از:

۱- مواد ارگانیکی، عناصر زنده و سایر عناصر غدایی … که نهایتا حیات و فعالیتهای توده را باعث میگردند.

۲- در واقع درختان و پوششهای گیاهی اهستند که انرژی لازم برای فتوسنتز را بوجود می آورند.

۳- حیوانات در درون اکوسیستم حرکت می کنند

۴- بنابراین آنها هم در رده ورودهای جنگل محسوب می گردند.

تکثیر

۱-  عناصر زنده اکوسیستم ضمن رشد و تعالی در هر اکوسیستم با فتوسنتز رشد می یابند ، بزرگ می شوند.

۲- حیوانات با تکثیر بچه و نباتات با تکثیر جنسی و غیر جنسی ازدیاد می یابند.

ذخیره سازی و برگشت مواد غذایی

 درختان با رشد سالانه خود تولید چوب می کنند . چوب تولیدی در تنه درختان ذخیره و برداشت یا مجددا به خاک بر گشته و سیکل غذایی را تامین می نماید.

خروجی

 بعضی از انرژیها و منابع از اکوسیستم خارج می شوند. در نتیجه ممکن است باعث کاهش سیکل غذایی و یا سایر فرایندهای حیاتی گردند.

نویسنده: دکتر محمد فتاحی