آیا شاخ و برگ درختان زباله است ؟

       با شروع فصل سرد سال شاهد برگ ریزان در کوچه و خیابان شهرمان هستیم , مدیریت صحیح جمع آوری و فرآوری آن مبحثی است که باید به شیوه جدی بدان نگریسته شود . به یاد داشته باشیم درختانی که هم اکنون برگ هایشان بر زمین ریخته است و باعث اذیت و آزار رفتگران محترم شهرداری است , نه تنها زباله نیست بلکه شئی ارزشمند از دو منظر است :  ابتدا اینکه همین برگهای بر زمین ریخته , چند ماه قبل زینت بخش منازل , کوچه ها , خیابانها و پارک هایمان بوده است . ثانیا مواد مغذی و ارزشمندی برای تغذیه دامها و گیاهان را دارد ، در صورت فراوری و تبدیل به خاک برگ می تواند باعث غنی شدن هاک شده  سهم زیادی در تولید محصولات باغی و صیفی جات ارگانیک ایفا نماید .

      خاک برگ چیست؟

      خاکبرگ حاصل یک فرایند بیولوژیک است که در طی آن موادی که منشا آلی دارند تغییر ترکیب داده و به حالت نسبتا پایدار در می آیند. عامل این تغییرات موجودات ذره بینی و میکروارگانیزمهای موجود در توده مواد آلی هستند. درختان در شرایط طبیعی در جنگلها و باغات، مواد غذایی را از خاک جذب نموده و با فرا رسیدن فصل خزان، با ریزش برگها آنها را به خاک برمی گردانند. در طبیعت بر اثر فعالیت این میکروارگانیزمها مواد آلی تجزیه شده و به حالت کمپوست در می آید و باعث بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک می گردد و دائما این چرخه در طبیعت ادامه می یابد .
اما با ایجاد شرایط مناسب (رطوبت، دما و اکسیژن) فعالیت میکروارگانیزمها افزایش یافته و در نتیجه تجزیه مواد با سرعت بیشتری انجام می گردد. امروزه در جهان و بخصوص در کشورهای صنعتی و تولید کننده کودهای شیمیایی، تاثیر منفی و زیانبار کودهای شیمیایی بر زیست بوم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. از اینرو در کشورهای مذکور تدابیری برای کاهش مصرف این مواد اتخاذ شده است. کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران که قسمت وسیعی از آن خشک و نیمه خشک بوده و ماده آلی خاک اندک می باشد، چند سالی است که برای رفع این مشکل در جستجوی راه حلهایی برای کاهش مصرف این مواد هستند. استفاده از کودهای طبیعی مانند کود دامی، خاک برگ و کمپوست زباله شهری چنانکه بر پایه استانداردهای تعیین شده باشد و باعث آلودگی زیست بوم نگردد، از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری می کند. در شرایط شهری برگ های خزان یافته جمع آوری و از پارکها و یا عرصه های فضای سبز خارج می شوند. به دلیل جلوگیری از تخریب خاک و کاهش حاصلخیزی آن لازم است که برگها پس از پوسیده شدن دوباره به خاک باز گردانده شوند. برگها سرشار از مواد آلی می باشند که باید به روش صحیح پوسیده شوند و در عرصه های فضای سبز مورد استفاده قرار گیرند.

     به نظر می رسد مسئولین و همشهریان عزیز بایستی این موضوع را جدی بگیرند و با نریختن شاخ و برگ درختان به سطل زباله در کاهش حجم پسماند شهرمان سهیم بوده و با برگرداندن آن به خاک در حاصل خیزی خاک و تولید محصولات کشاورزی ارگانیک مشارکت نمایند ./ ناصر جعفری