ارزیابی اثرات زیست محیطی با تکنیک ماتریس اصلاح شده لئوپولد (مطالعه در منطقه نمونه گردشگری دوکانان شهر بانه)

(مطالعه در منطقه نمونه گردشگری دوکانان شهر بانه)

ارزیابی اثرات زیست محیطی با تکنیک ماتریس اصلاح شده لئوپولد
سعداله سنگینی،۱ سید رمضان موسوی۲، نبی احسنی
فرد مسئول مکاتبه: سعداله سنگینی
۱. p_sangini@yahoo.com – 2. Srmmousavi@gmail.com
چکیده
اگر چه واژه گردشگری تداعی کننده رونق اقتصادی و توسعه اجتماعی است. ولی در مجموع توسعه گردشگری آثار منفی متعددی بر محیط زیست دارد. گردشگری از نظر زیست محیطی همچون تیغی دو لبه در ارتباط با محیط طبیعی و انسانی عمل می نماید. در این تحقیق پیامدهای منفی توسعه گردشگری بر روی محیط زیست در سه بخش عمده مصرف منابع، رفتارهای ساکنان آن منطقه و گردشگران در قبال محیط و آلودگی آن دسته بندی و مورد بررسی قرار گرفته است. در میان روش¬های ارزیابی اثرات زیست محیطی، روش ماتریس لئوپولد برای فاکتورهای محیطی (محیط فیزیکی، محیط بیولوژیکی، محیط اجتماعی و فرهنگی) مناسب تشخیص داده شده است. برای سنجش تاثیر فعالیت¬ها بر روی پارامترهای زیست محیطی با توجه به مدل پیشنهادی مخدوم (۱۳۶۹) جهت کمی کردن فعالیت¬ها، با اعدادی بین ۵- تا ۵+ ارزش گذاری گردیده است. نتایج ارزیابی اثرات زیست محیطی با ماتریس لئوپولد حاکی از آن است که ۷۵ درصد پیامدها بر روی فاکتورهای مورد مطالعه، تخریبی بوده و تنها ۲۵ درصد پیامدها مثبت است. با توجه به میانگین رده بندی ها که کمتر از ۵/۳- در هیچ سطر و ستونی دیده نمی شود، پروژه تایید می گردد. نتایج این تحقیق نشان داده است که پیامدهای منفی بر روی خاک، آب، اقلیم، گونه های گیاهی، گونه های جانوری و زیستگاه بیشتر بوده است. ظرفیت برد واقعی با اعمال محدودیت عوامل اقلیمی۲۹۳۷۶۰ نفر در سال، که بیش از ظرفیت واقعی منطقه می باشد .
کلید واژه‌ها : گردشگری، ماتریس لئوپولد، ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA)، ظرفیت برد

۱ . مقدمه
صنعت گردشگری نشان دهنده ۵٪ از فعالیت های اقتصادی جهانی است (Buckley, 2011). ارزیابی اثرات زیست محیطی صنعت گردشگری در واقع کسب اطمینان و اعمال توجه لازم از کمیت و کیفیت اثرات زیست محیطی بالقوه و بالفعل فعالیت هایی است که نهایتاً با ارائه روش های کاهش یا حذف اثرات منفی و افزایش اثرات مثبت منجر به ارائه برنامه مدیریت زیست محیطی گردشگری خواهد شد. یکی از اصلی ترین هدفهای توسعه در یک منطقه، تضمین بهره برداری مستمر از منابع موجود است. زیرا در چنین شرایطی توسعه، پایدار بوده و به اعتلای کیفیت زیستی نسل امروز و نسل های آینده خواهد انجامید. بدیهی است نیل به این مقصود در گرو توجه هر چه بیشتر به موضوع محیط زیست در تمام ابعاد است.رعایت اصول زیست محیطی، مطلوبیت مستمر زون تفرجی را در رقابت با سایر منابع تفرجگاهی تضمین خواهد نمود (میگونی، ۱۳۸۰).
علی یخکشی (۱۳۵۶) در کتاب مقدمه ای بر پارک های ملی و جنگلی ایران، در تجهیز گردشگاه های طبیعی بر حفظ تعادل حیاتی تاکید داشته است. برای آنکه گردشگاه طبیعی بتواند بدون هرگونه آسیبی موجودیت خود را حفظ نماید، بهتر است که کمتر از ظرفیت برد خود مورد استفاده قرار گیرد. پایداری تفرج همچنین منوط به حفظ ارزش ها، زیبایی ها منطقه و کیفیت امکانات است (میگونی، ۱۳۸۰). توسعه فیزیکی محتاطانه از رویکردهای رایج برای حمایت زیست محیطی از طبیعت در مقابل فعالیت گردشگری است و اغلب صاحب نظران با هدف حفظ تعادل حیاتی به وسعت های نسبی قابل توسعه اشاره داشته اند.
از آنجایی که ماهیت طبیعی بودن منطقه دکانان متکی بر حفظ ارزش های طبیعی و زیست محیطی آن امری امکان ناپذیر بوده لذا برنامه ریزی گردشگری در راستای راهبردهای عوامل محیطی می بایست به ارتقاء کیفیت محیط زیست طبیعی که خود جاذبه اصلی برنامه ریزی گردشگری بوده منجر گردد. اهداف حفاظتی منابع طبیعی در گرو ارتقاء کیفیت محیط زیست منطقه بوده که خود موجب افزایش کیفیت و ارزش تفرجی طبیعی منطقه می شود، و این امر زمینه ارتقاء و پیشرفت گردشگری را فراهم می نماید. در فرایند برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین برای توسعه پایدار، پس از ارزیابی توان اکولوژیکی، نیاز به ارزیابی آثار توسعه بر محیط‌زیست طرح‌ها و پروژه‌هاست. انجام ارزیابى آثار توسعه در کشور ما سال ۱۳۵۴ آغاز شد، اما پس از سال ۱۳۵۸ در کشور خود را نمایان ساخت (مخدو، ۱۳۶۱). با این حال پس از مصوبه شورای‌عالى محیط‌زیست در سال ۱۳۷۳ بود که ارزیابى آثار توسعه، یا به قول علمى آن نشانزدهاى محیط‌زیستى جایى هم در دستگاههاى اجرایى و از همه مهمتر در ارگان‌هاى علمى و … براى خود باز کرد (مخدوم، ۱۳۸۷).
۲ . مواد و روش ها
۱-۲ . محدوده مطالعاتی
شهرستان بانه با ۳۹/۱۴۵۲ کیلومتر مربع وسعت، ۰۴/۵ درصد از مساحت استان کردستان را شامل می شود که در شمالغرب استان و حد فاصل ۴۵ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۴۶ درجه و ۱۱ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی واقع شده است . منطقه مطالعاتی دارای مساحت ۳۰۰ هکتار بوده و شیب منطقه از ۲۰ تا ۴۰ درصد متغییر می باشد. پارک دوکانان به عنوان یکی از فضاهای تفریحی شهری با کارکرد ناحیه ای و نظر به جایگاه توریستی تجاری بانه ، کارکرد منطقه ای و فرامنطقه¬ای در جوار کوه آربابا و پیوستگی با مجموعه پیرمراد در غرب شهر بانه قابل مطالعه می¬باشد.

شکل ضمیمه: نقشه موقعیت منطقه مورد مطالعه در استان کردستان و شهرستان بانه
۲-۲ . ویژگی‌های تحقیق
این تحقیق در دو بخش اقامتی و تفریحی با امکاناتی همچون مرکز تجاری شامل (هایپر مارکت، مغازه، پارکینگ طبقاتی)، هتل‌ ۵ ستاره، مسجد، رستوران‌ها، سالن همایش، شهربازی سرپوشیده، ساختمان‌ اداری، ساختمان‌های مسکونــی (۲۰۰ واحد ویلایــی و ۳۰۰ واحد آپارتمانــی)، مراکز درمانی، تله کابین، سورتمه سواری ویگاند، ساختمان بولینگ- بیلیارد- و بازیهای سالنی، اسکیت بورد، نمایشگاه عرضه محصولات بومی- محلی صنایع دستی- پارکینگ طبقاتی، مراکز بهداشتی و درمانی، باغ پرندگان در زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار احداث می شود.
۳ . روش پژوهش
ابتدا ظرفیت برد موثر منطقه طبق دستورالعمل پیشنهادی که توسط اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) درسال ۱۹۹۶که عمدتاً جهت محاسبه ظرفیت تحمل نواحی و یا پهنه های مناسب برای توسعه گردشگری ارائه گردیده است محاسبه، از آنجائیکه منطقه مورد مطالعه به دلیل قابلیت های موجود، برای کاربری تفرج متمرکز طراحی گردیده، لذا ظرفیت برد مؤثر منطقه برابر ۲۹۳۷۶۰ نفردر شبانه روز بدست آمد.
برای ارزیابی آثار زیست محیطی ناشی از اجرای تحقیق، اقدام به شناخت فازهای پیشنهادی شد .پس از شناخت لازم از فازهای مختلف مطالعه، اجزا و عناصر محیط‌زیست منطقه تحت اثر به تفکیک سه محیط فیزیکی، بیولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی مورد ارزیابی و شناسایی قرار گرفت .
در ادامه شناخت پروژه و شناخت محیط‌زیست منطقه تحت اثر، اقدام به ارزیابی و پیش‌بینی آثار ناشی از پروژه پیشنهادی بر روی عوامل محیطی به تفکیک دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری شد. پس از ارزیابی و پیش‌بینی آثار، اقدام به ارزیابی و تجزیه تحلیل آثار شد. در ارزیابی آثار پروژه مورد نظر از روش ماتریس اصلاح شده لئوپولد، یا ماتریس ایرانی (مخدوم، ۱۳۸۲؛ مخدوم، ۱۳۸۷) و روش روی‌هم‌گذاری، استفاده شد. روش یاد شده را آقای مک هارگ در دهه ۱۹۶۰ برای برنامه‌ریزی محیط‌زیستی استفاده کرد (Glasson et al, 2005). در این مطالعه، از روش رو‌ی‌هم‌گذاری برای نشان دادن محدوده آثار و از روش ماتریس برای مشخص کردن آثار اجرای پروژه بصورت کمی استفاده شد (مخدوم، ۱۳۸۲). با استفاده از روی‌هم‌گذاری نقشه‌های موضوعی، مناطق حساس شناسایی شده و محدوده آثار آتی پروژه بر این مناطق بررسی و مکان دار شد.
برای ارزیابی کمی آثار محیط‌زیستی، جدول ماتریس طراحی شد. مهمترین ریز فعالیت‌های مورد بررسی در دوره‌ های ساخت و بهره‌برداری شامل پاک‌تراشی و حذف پوشش گیاهی، آماده‌سازی و تسطیح زمین، احداث راههای دسترسی، خاکبرداری، خاکریزی، فونداسیون و بتن‌ریزی، نصب تجهیزات و تأسیسات، تجهیز کمپ کارگاهی و اقامتی، برداشت منابع قرضه و تأمین مصالح ساختمانی، احداث ساختمان‌ها (گودبرداری،‏ اجرای اسکلت و ساخت بنا ها، خیابان‌کشی و پیاده‌رو‌سازی)، احداث باغ پرندگان و بهره‌برداری از طیف وسیع فعالیت‌های گردشگری است. معیارهای محیط‌زیستی نیز در چهار گروه در نظر گرفته شد .
۱- محیط فیزیکی شامل (میکرو کلیما ـ کیفیت هوا ـ صدا ـ رژیم کم آبی ـ رژیم سیلابی ـ کیفیت آب سطحی ـ کیفیت آب سطحی ـ سطح ایستابی ـ مصارف آب سطحی ـ مصارف آب زیر زمینی ـ فرسایش خاک ـ خصوصیات خاک ـ ثبات خاک ـ زهکشی ـ شکل زمین ـ لرزه خیزی ـ دشت های سیلابی ـ لغزش و رانش
۲- محیط بیولوژیکی شامل ( اکوسیستم خشکی ـ گونه های نادر گیاهی ـ گونه های نادر جانوری ـ مهاجرت جانوران ـ جمعیت جانوران ـ جمعیت جانوران ـ زیستگاهای جانوران ـ زیستگاههای گیاهی ـ الگوهای رفتارهای جانوران ـ محل های تولیذ مثل جانوران ـ زنجیره های غذایی ـ تنوع گونه ای ـ ناقلین ).
۳- محیط اقتصادی- اجتماعی شامل (جمعیت ـ مهاجرت ـ تخصص ـ اسکان مجدد ـ درآمد و هزینه ـ اشتغال و بیکاری ـ افزایش قیمت مستغلات ـ کشاورزی ـ صنعت و معدن ـ خدمات ـ حمل و نقل ـ ترافیک ـ رفاه ـ مصارف آب ـ دفع زایدات ـ دفع پساب ـ اوقات فراغت ـ ایمنی و امنیت ـ کاربری اراضی ـ طرحهای توسعه آتی .
۴- محیط فرهنگی شامل (سازمانهای اجتماعی ـ مشارکت های مردمی ـ طوایف و اقوام ـ شاخص های بهداشتی ـ شاخص های آموزشی ـ امراض مهم ـ توریسم ـ تسهیالت و خدمات بهداشتی ـ خدمات آموزشی ـ ویژگی های فرهنگی ـ آثار و بناهای مذهبی ـ میراث های فرهنگی ثبت شده ـ میراث های فرهنگی ثبت نشده ـ زمین سیما ها و مناظر ـ تفرجگاهها ).
در مرحله بعد هر کدام از معیارها، یا شاخص‌های محیط‌زیستی در ارتباط با هر کدام از ریزفعالیت‌ های پروژه به‌ صورت دو به دو مقایسه شده و بر پایه شدت تنش‌های محتمل و درجه اهمیت شاخص‌ ها در ارتباط با مجموعه ریز فعالیت ‌های پروژه و همچنین با توجه به احتمال، درجه بازگشت‌پذیری و زمان و تداوم وقوع نشانزد ها ارزیابی گردیدند. در ادامه برای سنجش تاثیر فعالیت ها بر روی پارامترهای زیست محیطی، به هر خانه فصل مشترک ماتریس، تعداد کمی نسبت داده شد. (معمولاً عددی بین ۱ تا ۱۰ طبق پیشنهاد لئوپولد به عنوان ارزشگذاری در نظر گرفته می شود). در تحقیق حاضر با توجه به مدل پیشنهادی مخدوم (۱۳۶۹) جهت کمی کردن فعالیتهای پروژه، هر یک از خانه ها مطابق با جدول شماره (۱) با اعدادی بین ۵- تا ۵+ ارزش گذاری گردیده است. عدد ۵- به معنای اثر تخریبی خیلی زیاد، عدد ۵+ به معنای اثر خیلی خوب و عدد صفر به معنای عدم تاثیر فعالیت مورد نظر است. از مجموع اعداد مربوط به هر سطح تاثیر آن فعالیت بر کلیه عوامل مورد بررسی بدست آمد .
اثر خیلی خوب ۵+ تخریب خیلی زیاد ۵-
اثر خوب ۴+ تخریب زیاد ۴-
اثر متوسط ۳+ تخریب متوسط ۳-
اثر ضعیف ۲+ تخریب ضعیف ۲-
اثر ناچیز ۱+ تخریب ناچیز ۱-
جدول شماره (۱) : ارزش گذاری اثرات
در مرحله بعد براساس میانگین رده بندی های بدست آمده، نتیجه گیری و قضاوت نهایی صورت پذیرد. بدین ترتیب که میانگین رده بندی سطرها به عنوان اثرات و میانگین رده بندی در ستون ها به عنوان پیامدها در چهار بخش اثرات سودمند، اثرات منفی، پیامدهای مفید و پیامدهای تخریبی طبق جدول شماره (۲) در نظر گرفته شد.
اثرات و پیامدهای مثبت اثرات و پیامدهای منفی
تغییرات کیفی اثر محدوده میانگین رده بندی تغییرات کیفی پیامد تغییرات کیفی اثر محدوده میانگین رده بندی تغییرات کیفی پیامد
سودمند خیلی خوب (۵+) – (۰۱/۴+) مفید خیلی خوب مضر خیلی زیاد (۵-) – (۰۱/۴-) تخریبی خیلی زیاد
سودمند خوب (۴+) – (۰۱/۳+) مفید خوب مضر زیاد (۴-) – (۰۱/۳-) تخریبی زیاد
سودمند متوسط (۳+) – (۰۱/۲+) مفید متوسط مضر متوسط (۳-) – (۰۱/۲-) تخریبی متوسط
سودمند ضعیف (۲+) – (۰۱/۱+) مفید ضعیف مضر ضعیف (۲-) – (۰۱/۱-) تخریبی ضعیف
سودمند ناچیز (۱+) – (۰۱/۰+) مفید ناچیز مضر ناچیز (۱-) – (۰۱/۰-) تخریبی ناچیز
جدول شماره ( ۲ ) : تغییرات کیفی میانگین رده بندی ستون ها و سطرها (اثرات و پیامد)
۴. بحث و نتیجه گیری
ارزیابی اثرات زیست محیطی به عنوان راهکاری مناسب جهت به حداقل رساندن اثرات منفی و ارائه گزینه های مناسب برای تصمیم گیری مدیران و برنامه ریزان محسوب می گردد. روش های ماتریسی می تواند به عنوان ابزاری ساده و کارآمد در ارزیابی اثرات زیست محیطی باشند و قادرند با بهره گیری از اطلاعات میدانی، پرسشنامه، دانش کارشناسی و سایر منابع اطلاعاتی در دسترس، وضعیت محیط زیستی گزینه ها و فعالیت های توسعه ای را با صرف زمان اندک به صورت کمی و مقایسه پذیر نمایش دهند.
تحلیل ماتریس حاکی از آن است که ۷۵ درصد پیامدها بر روی فاکتورهای مورد مطالعه، تخریبی بوده و تنها ۲۵ درصد پیامدها مثبت است. در مجموع نیز کلیه فعالیت ها دارای اثرات منفی بوده اند. اما با توجه به میانگین رده بندی ها که کمتر از ۵/۳- در هیچ سطر و ستونی دیده نمی شود، پروژه تایید می گردد. ذکر این نکته لازم است که پیامدهای منفی پروژه بر روی خاک، آب، اقلیم، گونه های گیاهی، گونه های جانوری و زیستگاه بیشتر بوده است. سپس با بررسی عوامل مؤثر در برآورد ظرفیت برد منطقه مشخص شد که به لحاظ طبیعی ظرفیت استفاده تفرجی از منطقه چندین برابر بیش از وضعیت کنونی استفاده از آن است. لذا هر گونه برنامه ریزی در حال و آینده مستلزم مطالعات و تدوین برنامه ها و استراتژی هدفمند جهت به حداقل رساندن آثار منفی ناشی از احداث می باشد.

جدول شماره ۳ : ماتریس فعالیت ها
فاکتورهای محیطی
فعالیت ها
اثر بر محیط های فیزیکی
اثر بر محیط های بیولوژیک
اثر بر محیط های اجتماعی و فرهنگی
اثر بر سایر طرح های توسعه ( کشاورزی ، صنعتی ، خدماتی )
میانگین رده بندی
وضعیت کیفی اثر
اثر بر خاک اثر بر آب اثر بر اقلیم ، هوا و صوت اثرات ثانویه بین خاک ، آب و هوا اثرات بر گونه های گیاهی اثرات بر گونه های جانوری اثرات بر زیستگاه و چشم انداز اثر بر سلامت و محیط اجتماعی اثر بر محیط اجتماعی اثر بر محیط فرهنگی اثر بر طرح آمایش منطقه اثر بر کاربری اراضی

ورزشی هیجانی کوه پیمایی ۱- ۱- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱- ۱+ ۳+ ۲+ ۲+ ۱۶/۰+ سودمند ناچیز
اسب سواری ۳- ۲- ۱- ۲- ۳- ۳- ۲- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۶۶/۰- مضر ناچیز
تیر اندازی ۲- ۱- ۱- ۱- ۳- ۲- ۲- ۰ ۲+ ۱+ ۲+ ۲+ ۴۱/۰- مضر ناچیز
اسکی چمن ۴- ۳- ۳- ۳- ۴- ۴- ۴- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۴۱/۱- مضر ضعیف
تفریحی ورزشی سایت ورزش های هوایی ۱- ۱- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۰ بدونه اثر

تفریحی خدماتی رستوران ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
کمپینگ ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۲- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲۵/۱- مضر ضعیف
تفریحی کشاورزی مزرعه تفریحی ۲- ۳- ۲- ۲- ۳- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۹۱/۰- مضر ضعیف
تفریحی بومی اکو موزه روستایی ۱- ۲- ۱- ۱- ۱- ۲- ۱- ۱- ۳+ ۴+ ۲+ ۲+ ۰۸/۰+ سودمند ناچیز
تفریحی زیارتی مجموعه زیارتی ۲- ۲- ۱- ۲- ۲- ۲- ۲- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۴۱/۰- مضر ناچیز
تفریحی فرهنگی مجموعه فرهنگی روستایی ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۲- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲۵/۱- مضر ناچیز

تفریحی روستایی توقفگاه روستایی ۳- ۲- ۱- ۱- ۳- ۲- ۱- ۱- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵/۰- مضر ناچیز
موزه میراث روستایی ۴- ۲- ۳- ۲- ۳- ۴- ۲- ۱- ۳+ ۴+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
باغ ویلا ۳- ۴- ۲- ۲- ۲- ۳- ۴- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲۵/۱- مضر ضعیف
رستوران ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز

تفریحی تاریخی مجموعه تفریحی تاریخی ۳- ۳- ۱- ۲- ۳- ۲- ۳- ۱- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
رستوران ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
میانگین رده بندی ۳- ۵/۲- ۶/۱- ۷۵/۱- ۳/۲- ۵/۲- ۳/۲- ۹/۱- ۲۵/۲+ ۴۳/۲+ ۲+ ۲+
وضعیت کیفی پیامدها تخریبی متوسط تخریبی متوسط تخریبی ضعیف تخریبی متوسط تخریبی ضعیف تخریبی متوسط تخریبی متوسط تخریبی ضعیف مفید متوسط مفید متوسط مفید ضعیف مفید ضعیف

ادامه جدول شماره ۳ : ماتریس فعالیت ها
ای محیطی
فعالیت ها
اثر بر محیط های فیزیکی
اثر بر محیط های بیولوژیک
اثر بر محیط های اجتماعی و فرهنگی
اثر بر سایر طرح های توسعه ( کشاورزی ، صنعتی ، خدماتی )
میانگین رده بندی
وضعیت کیفی اثر
اثر بر خاک اثر بر آب اثر بر اقلیم ، هوا و صوت اثرات ثانویه بین خاک ، آب و هوا اثرات بر گونه های گیاهی اثرات بر گونه های جانوری اثرات بر زیستگاه و چشم انداز اثر بر سلامت و محیط اجتماعی اثر بر محیط اجتماعی اثر بر محیط فرهنگی اثر بر طرح آمایش منطقه اثر بر کاربری اراضی
تفریحی فرهنگی فرهنگسرای طبیعی ۴- ۳- ۲- ۲- ۳- ۳- ۳- ۲- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۱۶/۱- مضر ضعیف

تفریحی طبیعی باغ پرندگان ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
باغ گل ها ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
افلاک نما ۳- ۱- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۳۳/۰- مضر ناچیز

تفریحی ورزشی مجتمع ورزشی ۳- ۳- ۳- ۲- ۳- ۳- ۲- ۱+ ۳+ ۴+ ۲+ ۲+ ۵/۰- مضر ناچیز
سایت پینت بال ۳- ۲- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۱- مضر ناچیز
ماشین های رادیو کنترل ۲- ۱- ۴- ۴- ۳- ۴- ۳- ۱- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۰ بدون اثر
ورزش های هوایی ۱- ۱- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۳۳/۱- مضر ضعیف
تفریحی کوهستان تله کابین ۴- ۲- ۳- ۳- ۴- ۴- ۴- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۳۳/۱- مضر ضعیف
تله سیژ ۴- ۳- ۳- ۳- ۴- ۴- ۴- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۴۱/۱- مضر ضعیف
تیرول ۱- ۰ ۰ ۰ ۱- ۲- ۱- ۰ ۱+ ۱+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
کوه نوردی ۱- ۱- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۱- ۱+ ۳+ ۲+ ۲+ ۱۶/۰+ سودمند ناچیز
بورد کوهستان ۲- ۲- ۲- ۲- ۲- ۳- ۳- ۲- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
کایت سواری ۱- ۰ ۱- ۱- ۲- ۲- ۱- ۰ ۱+ ۲+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
اسکی برف ۴- ۳- ۳- ۳- ۴- ۴- ۴- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۴۱/۱- مضر ضعیف
اسنوبردینگ ۳- ۲- ۲- ۲- ۳- ۳- ۳- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۸۳/۰- مضر ناچیز
لوج سواری برف ۳- ۲- ۲- ۳- ۳- ۳- ۳- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۹۱/۰- مضر ناچیز
تفریحی – خدماتی سایت پیک نیک ۳- ۴- ۳- ۳- ۴- ۴- ۳- ۳- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۴۱/۱- مضر ضعیف
کافی شاپ ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
بوفه ۱- ۲- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۴۱/۰- مضر ناچیز
رستوران ۲- ۳- ۱- ۱- ۱- ۲- ۲- ۳- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۵۸/۰- مضر ناچیز
کمپینگ ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۳- ۲- ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲۵/۱- مضر ضعیف
پارک سلامت ۲- ۲- ۲- ۲- ۲- ۲- ۱- ۴+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲+ ۲۵/۰- مضر ناچیز
مهیج و سرگرم کننده شهر بازی ۴- ۴- ۵- ۳- ۴- ۴- ۴- ۲- ۳+ ۳+ ۲+ ۲+ ۶۶/۱- مضر ضعیف
میانگین رده بندی ۴۸/۲- ۱۲/۲- ۹/۱- ۹۲/۱- ۳/۲- ۷/۲- ۴/۲- ۳۲/۱- ۲/۲+ ۳۶/۲+ ۲+ ۲+
وضعیت کیفی پیامدها تخریبی متوسط تخریبی متوسط تخریبی ضعیف تخریبی ضعیف تخریبی متوسط تخریبی متوسط تخریبی متوسط تخریبی ضعیف مفید متوسط مفید متوسط مفید ضعیف مفید ضعیف

۵. منابع
۱. انجمن حفظ محیط کوهستان.۱۳۸۴. تنوع زیستی. نشریه محیط کوهستان. شماره ۱.
۲. انجمن حفظ محیط کوهستان.۱۳۸۵. ارزشیابی مطالعات موردی مرتبط با کوهستان با استفاده از متغیر های پایداری. نشریه محیط کوهستان. شماره ۴.
۳. بحرینی، سید حسین.۱۳۸۰. فرآیند طراحی شهری. انتشارات دانشگاه تهران.
۴. بیر. آن. آر، هیگینز. کاترین. ۱۳۸۱. برنامه ریزی محیطی برای توسعه زمین. ترجمه بحرینی و کریمی. انتشارات دانشگاه تهران.
۵. دانه کار، افشین و بیت الله محمودی. ۱۳۸۷. مطالعات سند ملی گردشگری، گزارش دوم: تدوین ضوابط طراحی و توسعه فعالیت های گردشگری طبیعی. ۳۱۶ص.
۶. دونکن پور.۱۹۹۹در ترجمه هنریک مجنونیان.۱۳۷۷. راهنمای آماده سازی مناطق حفاظت شده کوهستانی. انتشارات شادرنگ.۸۴ص.
۷. سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در برنامه ریزی توریسم مولف دکتر منوچهر فرج زاده اصل انتشارات جغرافیا.
۸. طرح مطالعه آبخیزداری – فاز شناسایی و توجیهی حوزه آبخیز بانه . شرکت تعاونی چند منظوره ایثارگران جهاد کردستان سال ۷۲
۹. گردشگری ( ماهیت و مفاهیم ) / محمد حسین پاپلی یزدی : مهدی سقایی – تهران : سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها ( سمت)۱۳۸۵.
۱۰. گردشگری اثرات، برنامه ریزی و مدیریت تألیف پیتر میسون نرجمه : روزبه میرزائی ، پونه ترابیان انتشارات توسعه
۱۱. مخدوم، مجید ،۱۳۸۷. چهار نکته در ارزیابی اثرات توسعه، نشریه علمی محیط زیست، سال دوم، شماره سوم،
۱۲. مطالعات طرح جامع منطقه نمونه گردشگری دوکانان بانه ، مهندسین مشاور تحقیق و توسعه آمایش، سال ۸۹.
۱۳. GIS و ارزیابی و برنامه ریزی محیط زیست تألیف علیرضا قراگوزلو – سازمان نقشه برداری کشور
۱۴. Ahern, J. & Leitao, A. 2003. “Applying Landscape Ecological Concepts and Metrics in Sustainable Landscape Planning”.Landscape and Urban Planning, Vol.59.
۱۵. Ashley, C. and Maxwell S. 2001. Rethinking Rural Development, Development Policy Review, 19 (4): 395-525.
۱۶. Boylan, P. 2006. The Intangible Heritage: a Challenge and an Opportunity for Museums and Museum Professional Training. International Journal of Intangible Heritage, 1: 54-65.
۱۷. Cathal,O., a, JeremyGault., a, ValCummins., a, KathrinKo., & DarraghO S.,(2009). Assessment of recreation activity and its application to integrated management and spatial planning for Cork Harbour, Ireland. Marine Policy: 33 (4) 930–۹۳۷.
۱۸. Cook. F. 1994. “Principle in landscape ecology”. Cambridge university press.
۱۹. Denniston, D.,(1995).High priorities, conserving mountain ecosystems. WWF institute, Washington D.C, 76p.
۲۰. Farina, A. 1998. “Principle and Methods in Landscape Ecology”. Chapman & Hall. London.
۲۱. Forman, R.T.T & Gordon, M.1986. “Landscape Ecology”. John Wileg&Sons.Canada.
۲۲. Hall, D. Greg, R. 2000. “Tourism and sustainable community development, London”, London: Rutledge.