پوشش گیاهی شهرستان بانه

  پوشش گیاهی شهرستان بانه

       مشخصات رویشگاههای جنگلی

الف – رویشگاه جنگلی مرطوب

این رویشگاه محدوده شمال غرب زاگرس تا نواحی مرکزی مریوان را در بر می گیرد . گونه های تشکیل دهنده این رویشگاه مشتمل بر وی ول – مازو و بلوط ایرانی است که جنگل های سر سبز و زیبایی را در نواحی غرب و جنوب بانه به وجود آورده است.متوسط درجه حرارت سالانه ۱۴-۱۲ درجه سانتی گراد و میزان تبخیر پتانسیل ۲۰۰۰-۱۹۰۰ میلیمتر ، شرایط اقلیمی مناسبی را برای این رویشگاه بوجود آورده است . دوره خشک در این رویشگاه ۶-۵ ماه از سال است. عرصه های این رویشگاه به تناسب دوری و نزدیکی از روستا ها و مناطق پر جمعیت ، در بعضی نقاط شدیداً تخریب یافته ولی هنوز توان و قابلیت های قابل توجهی برای احیا را دارد.در بعضی قسمت های همجوار این رویشگاه ( شیب های جنوبی ارتفاعات ) اقلیم نیمه مرطوب می شود .فرم جنگل و توده های جنگل در اقلیم مرطوب اکثراً شاخه و دانه زاد و در بعضی نقاط دانه و شاخه زاد با درختان  میان سال تا کهن سال نظیر (بلکه ) و (آرمرده ) به طرف کوه نهینی می باشد.موجودی این رویشگاه به تناسب موقعیت و شرایط موجود متفاوت و در مجموع ۱۰-۸ متر مکعب در هکتار است و درصد تاج پوشش آن ۵ تا ۵۰ درصد است .

ب) رویشگاه جنگل های نیمه مرطوب تا نیمه خشک

این رویشگاه ناحیه شمال غربی تا غرب بانه را در بر می گیرد . گونه های مهم ان بلوط ایرانی و بنه با پسته وحشی است و گونه های دیگری نظیر انواع بادام ، افرا ، گلابی وحشی ، دافنه ، آلبالوی وحشی … نیز وجود دارند.گونه اصلی این رویشگاه یعنی بلوط ایرانی تخریب یافته و آثار آن به صورت گروههای جوان و مخروبه است که به جز تک پایه هایی از بلوط ایرانی که در کل عرصه به وضوح دیده می شود درخت بلوط مناسبی وجود ندارد ولی درختان بنه با پسته وحشی به دلیل استفاده از شیرابه آنها به نام سقز ( بنشته تاله ) معمولاً به صورت دانه زاد ولی با ارتفاع کوتاه و تاجی وسیع و زمانی با تاجی نامنظم و نامناسب باقی مانده است.متوسط بارندگی در این اقلیم ۶۰۰-۵۰۰ میلیمتر – متوسط دمای سالیانه ۱۲-۸ درجه سانتی گراد و میزان تبخیر و تعرق پتانسیل ۲۳۰۰-۲۰۰۰ میلیمتر است این رویشگاه جوامع برو، برو –پسته – افرا ، بلوط –بادام –تیرو ، بادام و نارون را در بر می گیرد.شهرستان بانه با دارا بودن ۸۰۰۰۰ هکتار جنگل بعد از مریوان در رتبه دوم قرار دارد .

جدول شماره (۵۴) :  وسعت جنگل های بانه و وضعیت آن

وضعیت رویشگاه گونه های جنگلی

۱-رویشگاه وی ول Quercus libani

این رویشگاه به صورت نوار باریکی ارتفاعات فوقانی مناطق جنگلی را می پوشاند و معمولاً به صورت خاص و بر روی واحد اراضی ۵-۱ و اقلیم مرطوب دیده می شود.

۲-رویشگاه وی ول – مازو Quercus libani- Quercus infectoria

این رویشگاه در حد فاصل ارتفاعات مهم در بانه بر روی واحد اراضی ۵-۱ و به ندرت ۵-۲ و در اقلیم مرطوب دیده می شود.

۳-رویشگاه وی ول – برو Quercus libani- Quercus persica

این رویشگاه خاص ارتفاعات فوقانی جنگلی بوده و در نقاطی که شرایط ادافیکی مناسب برای گونه های غالب آن(وی ول ) فراهم نباشد ، با غلبه برروی وی ول دیده می شود.

۴-رویشگاه برو – مازو Quercus persica – Quercus infectoria

این رویشگاه در سطح وسیع و گسترده ای ، ارتفاعات پایین مناطق کوهستانی را در بر می گیرد که بر روی واحد اراضی ۵-۲ و به ندرت ۵-۱ و اکثراً در اقلیم مرطوب دیده می شود .در این رویشگاه به دلیل اختلاف در عوامل خاکی ، گاهی غلبه با مازو و در نقاطی که عمق خاک نامناسب تر است غلبه با گونه برو یا بلوط ایرانی است.

۵-رویشگاه برو   Quercus persica

هر چند وسعت این رویشگاه که غلبه کامل با برو یا بلوط ایرانی می باشد کم است ، ولی اکثراً در جبهه های جنوبی و ارتفاعات پایین جنگل دیده می شود.

۶-رویشگاه پسته – برو – افرا

این رویشگاه در منطقه غرب بانه بر روی واحدهای اراضی ۱-۱ ، ۲-۱ ، ۵-۱ که معمولا سنگی ، سنگلاخی یا بیرون زدگی های سنگی فراوان است دیده می شود.

۷-رویشگاه بادام  Amygdalus spp

این رویشگاه از وسعت بسیار کم و ناچیزی برخوردار است و اکثراً بر روی واحد اراضی ۱-۱ و ۵-۱ به صورت لکه ای دیده می شود.

پوشش مرتعی

پوشش گیاهی و جنگلی شهرستان بانه در رده غنی­ترین اوکوبومهای استان قرار دارد . همچنین ۵۰۰۰۰ هکتار از مراتع استان کردستان در شهرستان بانه واقع است که شامل ۱۵۰۰۰ هکتار مرتع درجه یک و ۱۴۰۰۰ هکتار مرتع درجه دو و ۲۱۰۰۰ هکتار مرتع درجه ۳و ۴ می باشد .

جدول شماره (۵۵) : مساحت مراتع شهرستان بانه

گونه های مرتعی موجود

گونه های گیاهی موجود در منطقه نیز عبارتند از : ختمی ، بومادران ، قدومه ، جودوسر، جوموشی،گل­استکانی ، گل­گندم ، کاسنی ، پیچک ، علف باغ ، بوقناق ، فرفیون ، کما،کنگر ، گچ دوست ، آفتاب پرست ، گلپر ، بذر البنج ، زنبق ، خیارک ، گزنه، پنجه کلاغ ، خار ، لوتوس ، پنیرک ، گندم های کوهی ، یونجه معمولی ، یونجه باغی ، کلاغک ، کنگر زن بابا ، بارهنگ ، چمن ، داروساز ، مریم گلی ، شاهپرک ، جارو ، ریش پیر ، بیلبر ، گوش بز ، گل قاصد ، شنگ ، جغجغک ، گل ماهور و کاکوتی می باشد . در نقاط تخریب شده مناطق مرتعی گونه هایی نظیر : ورک ، تلخ بیان ، اسپند و گیاهان تیغ دار مانند : Cousinia   مشاهده می گردد.

حیات جانوری 

این منطقه از نظر حیات وحش نیز از غنی­ترین مناطق استان و غرب کشور محسوب می شود. قوچ و میش ارمنی ، خرگوش ، گراز ، روباه و گرگ به همراه پرندگان شکاری نظیر عقاب سارگبه از گونه های غالب جانوری می باشد . همچنین خرس قهوه ای از گونه های کمیابی است که نسل آن در معرض انقراض قرار گرفته است . سایر گونه های غالب وحشی در ابن پهنه عبارتند از کل و بز ، پلنگ ، سنجاب ایرانی ، کبک ، تیهو و شغال.

به صورت کلی از راسته ها و تیره های زیر در منطقه مواردی مشاهده شده است ، در رده پستانداران ، راسته خرگوشها ، راسته جوندگان ، راسته زوج سمی ها ، راسته گوشتخواران ، راسته خفاشها و از رده پرندگان گنجشگ­سانان ، پرندگان شکاری و بسیاری گونه های دیگر، از رده خزندگان  راسته لاک پشت ها ، زیر راسته سوسماران ، زیر راسته مارها  و از رده دوزیستان ، راسته پروسلا و راسته دی پلازیرسلا و از رده ماهی ها و در رودخانه های محلی انواع ماهی ها .

سنگینی